ყველაფერი ჩემი სამაგისტრო ნაშრომით დაიწყო, რომლის საშუალებითაც ვეცადე, საქართველოში ეთნიკურ ქართველებსა და უმცირესობებს შორის ხელფასების სხვაობის მიზეზები გამეგო. მას შემდეგ ათ წელიწადზე მეტი გავიდა და ერთ-ერთი წამყვანი ჟურნალი სტატიას აქვეყნებს იმ ექსპერიმენტული მტკიცებულებების გამოყენებით, რომლებიც მე და ჩემმა კოლეგებმა შევაგროვეთ და გავაანალიზეთ შრომის ბაზრის თავისებურებების შესახებ ეთნიკურ უმცირესობებსა და ქალებთან მიმართებაში.

არავისთვის არ არის სიახლე, რომ ზრდასრულთა განათლებაზე მოთხოვნა მუდმივად არსებობს. ადამიანების უმრავლესობა თანხმდება, რომ სწავლა ხანგრძლივი პროცესია. თუმცა ერთმანეთისგან უნდა განვასხვავოთ სწავლა, როგორც ცხოვრების მანძილზე საკუთარი თავის თვითაღმოჩენის პროცესი, და სწავლა, როგორც გარკვეული უნარ-ჩვევების შეძენა, რასაც ხშირად შრომის ბაზარზე გარკვეულ პოზიციაზე დაწინაურების მოტივაცია განაპირობებს. ეს ორი ცნება განსხვავდება, მაგრამ ამავდროულად კავშირშია ერთმანეთთან.

საქართველოს ამერიკელ და დასავლეთ ევროპელ სტუმრებს ანცვიფრებთ ის, რომ საშუალო ასაკის ქართველი ტაქსის მძღოლები ხშირად ტრაბახობენ რამდენიმე დიპლომით, ხოლო სასტუმროს მისაღებებსა თუ მაღაზიაში ასისტენტად მომუშავე ახალგაზრდები ხშირად სამართლის, ბიზნესისა თუ საერთაშორისო ურთიერთობების ფაკულტეტდამთავრებულები არიან. თბილისში რამდენიმე დღის გატარების შემდეგ სტუმრებს, შესაძლოა, შეექმნათ წარმოდგენა, რომ საქართველოში იმდენად ჭარბია ადამიანური კაპიტალი, რომ ამ საკმაოდ მარტივ პოზიციებზე ძალიან დიდი კონკურენციაა.

ჩვენს ქვეყანაში შრომის ბაზარი მუდამ მწვავე საკითხია და არჩევნების მოახლოვებასთან ერთად ცხარდება დებატები ამ თემაზე. პოლიტიკოსებს ხშირად მოჰყავთ მაგალითად შრომის ბაზრის არადამაკმაყოფილებელი შედეგები, როდესაც სურთ, ხაზი გაუსვან მმართველი პარტიის შეცდომებს და/ან ინერტულობას. ქულების მოსაპოვებლად პოლიტიკოსები მეორე მეთოდსაც ხშირად მიმართავენ: ამომრჩევლებს სამუშაო ადგილების ზრდას ჰპირდებიან.

2014 წელს საქართველოში დასაქმებულთა 22% აცხადებდა, რომ უწევდა ზეგანაკვეთური შრომა, ანუ მუშაობდა კვირაში 40 საათზე მეტს. ერთი შეხედვით, ეს მაინცდამაინც შემაშფოთებლად არ ჟღერს, მაგრამ, როგორც ყველა საშუალო მაჩვენებელი, ესეც მალავს ზეგანაკვეთური შრომის გეოგრაფიულ ვარიაციას. ძალიან ცოტა ადამიანი მუშაობს კვირაში 40 საათზე მეტს ისეთ ადგილებში, სადაც თითქმის არ არსებობს სამსახურები, მაგალითად კახეთსა და რაჭაში.